Felsefe Atölyeleri için Örnek Konu Seçimi ve Düşünme Şekilleri

 

Felsefe ile ilgilenenler ve felsefe dersi öğrenciler için düzenlenen felsefe atölyelerinde kullanılabilecek konu seçimi ve düşünme yöntemleri üzerine durmak istiyorum.

Bir örnek konu ile başlayalım.

İki kişinin bir masada bir şeyler içtiğini ve karşılıklı sohbet ettiklerini uzaktan da bizim izlediğimizi varsayalım.  

Günlük hayatta görünen iki insanın birlikte bir mekanda buluşup, konuşurken bir şeyler içtiği resmidir.

Bu resim görünen ve yaşanan kısımdır. Şimdi Güldür Güldür Show programındaki "Bilal Dayı" karakterinin espirili olarak sunduğu çağrışımı felsefece yapacağız. Resimdeki en önemli ögelere gelelim.

iki insan (arkadaş, tanıdık, akraba, iş görüşmesi yapıyor vb. olabilir)  ve bir şeyler içme davranışının katmanlar ile düşünce yolculuğuna çıkacağız. 

İki insan, insanı temsil eder. 

Bir şeyler içmek ise insanların sıvı alma ihtiyacına işaret eder. 

İnsan su içer. önermesine geldik. Bu durakta arkadaş, sohbet ve içilen sıvının özelliğini eledik.

Felsefemize göre insan ve su gibi iki özellik aşamasındayız. 

Bu aşamaya geliş amacımızı açıklayalım. Resimdeki en önemli olaylara odaklandık. Sohbet, arkadaşlık ve sıvı ne için iki insan için. Resimdeki en önemli unsurları alıyoruz. Sıvının özelliklerini en temel arkesine yani suya getiriyoruz. Arkadaşlık ve sohbeti de insan arkesine taşıyoruz. 

Şimdi İnsan su içer. Önermesinden nasıl ilerleyeceğiz.

Burada sorumuzu soruyoruz. 

İnsan neden su içer ? İnsan ile suyun bağlantısı, ilişkisi nedir ?

Cevaplar basitten başlar zora doğru ilerler. 

İnsan su içer çünkü ihtiyaçlarından biridir. Su içmez ise varlığını koruyamaz ve sürdüremez. İnsanın suyla bağlantısı varlığının temeline dayanır. Bedeni suyu kullanmaktadır. 

İnsan suyu nereden almaktadır ? Su nereden gelmektedir ? 

İnsan suyu doğadan almaktadır. Su doğada hazır bir şeklide bulunmaktadır.

Su içmek, insanın temel ihtiyaçlarından biridir. 

İnsanın diğer temel ihtiyaçları nelerdir ?

İnsan ve su doğada buluşmaktadır. İnsan, canlı su, cansızdır. İnsan temel ihtiyaçları ve ihtiyaçlarını karşılamaya hizmet için cansız madde, enerjileri diğer canlıları kullanmaktadır.

Resimdeki önemli iki ana unsuru kaynaklarına taşıdık. 

Bunun gibi günlük hayatta resimlerdeki önemli olguları belirleme ve arkelerine, kaynaklarına götürmek gerekmektedir. 

Resimdeki insan olgusu ve içme davranışı en eski, arke, kadim, kaynağa aittirler.

Diğer unsurlar, yani arkadaşlık, sohbet, masada oturma sonra gelmektedir. 

Bu örneği diğer tüm olay, olgulara uygulayabiliriz. 

Önce resimleştirmeli yani zihnimizde olay ve olguyu sabitlemeli. Sonra önemli unsurlarını seçmeli, kaynağına götürmeli, sonra kaynaktan bu zamana tekrar getirmeli o fikirlerle resme tekrar bakmalı ve yeni fikirlerin yolunu açmalıyız. Yeni fikirlere ulaşma olanağı kaynağa dönüş ve tekrar geliş aşamalarındaki hayal etme yetimizin bize aniden sunduğu saçma, garip, harika, müthiş vb. gibi görünen fikirleri düşünce öncesi seziler olarak da dikkate almalı, onları düşünce aşamasına taşımamız gerekmektedir. Seziden düşünce aşamasına taşıdığımız fikirleri de mantığa uygun olup olmadığı şeklinde de ayırmamız gerekmektedir. Mantığa (sağduyuya, adaba, usule, edebe) uyanları ele almalı ve (bilinçli olarak) geliştirmeli, uymayanları bedenin arzu, duygu, temel ihtiyaçları, ön yargıları şeklinde (psikanalizde ki bilinçaltı kesimi olarak) incelemeliyiz. 

...........